انواع رنگ مورد استفاده در چاپ پارچه
با دگرگون شدن و گسترش روش‌های مختلف چاپ، مرکب‌ها و رنگ‌های مورد نیاز برای انجام فرآیند چاپ روی پارچه نیز دچار تحول شده و از لحاظ کیفیت و ماندگاری شامل پیشرفت‌های بسیاری شدند. این روزها می‌توانید مرکب‌های بسیاری را در بازار مشاهده کنید، اما استفاده از هر یک از این رنگ‌ها دارای مزایا و معایب بسیاری است. استفاده رنگ برای چاپ روی پارچه دارای انواع مختلفی است که در ادامه این راهنما قصد داریم به معرفی آن‌ها بپردازیم و با مرکب‌های پرکاربرد صنعت چاپ بیشتر آشنا شویم.
مرکب‌های پیگمنتی (Pigment Ink Set)
مرکب‌های پیگمنتی یکی از انواع مرکب‌ها هستند که به صورت متداول در صنعت چاپ برای چاپ روی پارچه و لباس است که مورد استفاده قرار می‌گیرند. در این مرکب‌ها مواد رنگی وجود دارد که در یک حلال حل می‌شوند و در نهایت به صورت معلق یا سوسپانسیون باقی می‌مانند. هنگامی که از مرکب‌های پیگمنتی در چاپ بر روی پارچه استفاده می‌شود، مرکب بر روی پارچه منتقل داده می‌شود و مایع آن خشک می‌شود، سپس ذرات رنگ بر روی پارچه تثبیت می‌شوند و عملیات چاپ صورت می‌گیرد. در فرآیند چاپ با استفاده از مرکب‌های پیگمنتی، مرکب و مایع به صورت هم‌زمان بر روی پارچه منتقل می‌شوند. مرحله تثبیت رنگ به صورت کلی نیازمند حرارتی بالغ بر 150 درجه سانتی‌گراد می‌باشد.
مزایا و معایب مرکب‌های پیگمنتی
– مزایا:
- مقاومت بالا در برابر شستشو
- قابلیت استفاده بر روی انواع پارچه‌ها
- پایداری رنگ‌ها
– معایب:
- نیاز به دمای بالا برای تثبیت رنگ
- ممکن است برای پارچه‌های نازک مناسب نباشد
کاربردهای مرکب‌های پیگمنتی
مرکب‌های پیگمنتی برای چاپ روی انواع پارچه‌های پنبه ای نخی، کتان و حتی پارچه‌های مصنوعی مورد استفاده قرار می‌گیرند. این مرکب‌ها به دلیل مقاومت بالایی که در برابر شستشو و نور دارند، برای چاپ روی لباس‌ها و پارچه‌های روزمره بسیار مناسب هستند.
مرکب‌های واکنشی (Reactive Ink Set)
مرکب‌های واکنشی نیز از دیگر مرکب‌های مورد استفاده در صنعت به شمار می‌روند که در واقع ترکیب ارگانیک می‌باشند و عملیات چاپ را با استفاده از پیوند کووالانسی انجام می‌دهند. این پیوند کووالانسی بین مواد رنگی و الیاف پارچه صورت می‌گیرد و در نهایت تصویر مورد نظر بر روی پارچه منتقل می‌شود. این پیوند شیمیایی بسیار قوی می‌باشد و از همین رو چاپ با استفاده از مرکب‌های واکنشی معمولاً از کیفیت بالایی برخوردار است. همچنین رنگ‌ها در این فرآیند بسیار زنده‌تر و شاداب‌تر خواهند بود. عملیات چاپ با مرکب‌های واکنشی با استفاده از یک دستگاه چاپگر جوهر افشان صورت می‌گیرد که طرح را به صورت مستقیم بر روی پارچه منتقل می‌کند. تصویر چاپ شده با استفاده از این مرکب‌ها از ماندگاری و طول عمر بالایی برخوردار می‌باشد.
مزایا و معایب مرکب‌های واکنشی
– مزایا:
- رنگ‌های زنده و شاداب
- ماندگاری بالا
- مقاوم در برابر شستشو
– معایب:
- نیاز به تجهیزات خاص برای چاپ
- فرآیند پیچیده‌تر نسبت به سایر مرکب‌ها
کاربردهای مرکب‌های واکنشی
این مرکب‌ها بیشتر برای پارچه‌های نخی، لینن و دیگر الیاف طبیعی استفاده می‌شوند. به دلیل پیوند قوی که بین رنگ و الیاف پارچه ایجاد می‌شود، این مرکب‌ها برای تولید محصولات با کیفیت و با دوام بالا مانند لباس‌های لوکس و پارچه‌های دکوراتیو بسیار مناسب هستند.
مرکب‌های اسیدی (Acid Ink Set)
مرکب‌های اسیدی نیز از دیگر مرکب‌های پرکاربرد در چاپ می‌باشند که دارای ساختاری از نمک‌های سدیمی اسید سولفونیک می‌باشند. مواد رنگی به راحتی در این مرکب‌ها حل می‌شوند و با ایجاد پیوند قوی یونی با الیاف پارچه، عملیات چاپ صورت می‌گیرد. مرکب‌های اسیدی به صورت متداول در چاپ بر روی پارچه‌های ابریشم، کشمیر، آنفوره، پشمی و نایلون مورد استفاده قرار می‌گیرند. تصویر چاپ شده توسط این مرکب‌ها معمولاً شفافیت و کیفیت بالایی دارد و زیبا و ماندگار خواهد بود.
مزایا و معایب مرکب‌های اسیدی
– مزایا:
- رنگ‌های روشن و براق
- مناسب برای الیاف پروتئینی
- پیوند قوی با الیاف پارچه
– معایب:
- ممکن است برای پارچه‌های حساس مناسب نباشد
- نیاز به تجهیزات و شرایط خاص برای چاپ
کاربردهای مرکب‌های اسیدی
مرکب‌های اسیدی بیشتر برای پارچه‌های ابریشمی، پشمی و نایلونی استفاده می‌شوند. این مرکب‌ها به دلیل قابلیت ایجاد رنگ‌های شفاف و براق، برای چاپ روی لباس‌های مجلسی و پارچه‌های دکوراتیو بسیار مناسب هستند.
مرکب‌های پایه آب (Water-Based Ink Set)
مرکب‌های پایه آب نوع دیگری از مرکب‌ها هستند که با مواد رنگ‌زا حل می‌شوند و امکان چاپ تصویر را فراهم می‌کنند. مرکب‌های پایه آب به صورت کلی با مواد رنگ‌زای آب پراکنه ترکیب می‌شوند و شرایطی را برای مواد رنگی فراهم می‌آورند تا به راحتی به الیاف پارچه جذب شوند و پس از قرارگیری در معرض حرارت، سبب انتقال تصویر به پارچه شوند. به صورت کلی از این دست مرکب‌ها معمولاً برای انجام فرآیند چاپ بر روی پارچه‌های استات و پلی استر استفاده می‌شود و تصاویر چاپ شده با این روش معمولاً ماندگاری و استحکام بالایی خواهند داشت.
مزایا و معایب مرکب‌های پایه آب
– مزایا:
- دوستدار محیط زیست
- بدون بو و غیر سمی
- مناسب برای انواع پارچه‌ها
– معایب:
- نیاز به خشک شدن سریع
- ممکن است برای برخی پارچه‌ها مناسب نباشد
کاربردهای مرکب‌های پایه آب
مرکب‌های پایه آب به دلیل ویژگی‌های زیست‌محیطی خود، برای چاپ روی تی‌شرت‌ها، لباس‌های ورزشی و پارچه‌های تبلیغاتی بسیار مناسب هستند. این مرکب‌ها به دلیل جذب خوب به الیاف پارچه و پایداری بالا، مورد توجه بسیاری از تولیدکنندگان قرار گرفته‌اند.